Open consultatie NPOS2030 Ambitiedocument

Het  NPOS heeft eind 2021 een online open consultatie opgezet met als doel om alle Nederlandse stakeholders de kans te geven input te geven op het NPOS2030 Ambitiedocument, dat de eerste hoofdstukken vormt van de nieuwe NPOS2030 Programmabeschrijving.

78 instellingen, netwerken, gemeenschappen en individuen gaven  hun opbouwende feedback op versie 0.8 van het NPOS Ambitiedocument.

Inmiddels is een nieuwe versie van het ambitiedocument opgesteld gebaseerd op de feedback uit de Consultatie. Dit herziene NPOS-ambitiedocument zal straks samen met de NPOS Rolling Agenda en de beschrijving van de NPOS-governance het meerjarenplan NPOS2030 vormen. In deze Rolling Agenda worden, voor de periode 2023-2025 in detail, en op hoofdlijnen voor de periode daarna tot 2030, de actielijnen beschreven die moeten worden ondernomen om de strategische doelstellingen van het programma te verwezenlijken.

Wij danken eenieder die aan de totstandkoming van dit Ambitiedocument heeft meegewerkt, niet in de laatste plaats alle respondenten op de eerdere versie van het Ambitiedocument.

De nieuwe versie van het NPOS2030 Ambitiedocument vindt u hier:

Ambitiedocument

Het eerdere Rapport en versie 0.8 van het NPOS2030 Ambitiedocument vindt u hier:

Rapport Open Consultatie

Ambitiedocument 0.8

Wat is Open Science?

Open Science, of Open Scholarship, staat voor de transitie naar een nieuwe, meer open en inclusieve manier van het uitvoeren, publiceren en evalueren van wetenschappelijk onderzoek. Centraal in dit concept staat het streven naar meer samenwerking en transparantie in alle onderzoeksfasen. Dit wordt onder meer bereikt door het zo vroeg en open mogelijk te delen van data, publicaties, software en resultaten. 

De UNESCO stelt het als volgt: ‘Open Science is aiming to make scientific knowledge openly available, accessible and reusable for everyone, to increase scientific collaborations and sharing of information for the benefits of science and society’ in haar Recommendation for Open Science.

Nieuwe digitale mogelijkheden

Open Science komt onder meer voort uit de toenemende digitalisering van de wetenschap. Nooit eerder was het mogelijk om zulke grote hoeveelheden publicaties en data  te delen en digitaal te analyseren als nu. Online samenwerking tussen onderzoekers van over de hele wereld is de ‘nieuwe normale’ manier van werken. 

Open Science: geen doel op zich

Er is nog veel werk te verrichten om tot het nieuwe normaal van open science te komen. Voor het delen van data, publicaties, software en andere research outputs is het belangrijk om deze goed te omschrijven en te voorzien van een duidelijke gebruikslicentie; onderzoekers en ander publiek moeten het kunnen vinden en begrijpen, ook met gebruik van machines. Ze moeten weten onder welke voorwaarden het is te delen en (her) te gebruiken. Multidisciplinaire afspraken over minimumnormen, tools en interoperabiliteit zijn nodig onder het adagium: ‘as open as possible, as closed as neccesary.’

Passende infrastructuur ter ondersteuning van Open Science-praktijken is essentieel. Diensten die deze praktijken ondersteunen, moeten aansluiten op de nieuwe, open manier van werken. Er zijn verschillen tussen de domeinen, en deze kunnen aanzienlijk zijn. Hoewel processen kunnen verschillen, moeten deze waar mogelijk worden gecoördineerd.

Cultuurverandering

Open Science is ook een transitie naar een nieuwe, inclusieve manier van collectief werken. De focus verschuift daarbij steeds meer naar het werken in (interdisciplinaire) teams en het toegankelijk maken van resultaten voor niet-wetenschappers. Om de daarvoor noodzakelijke cultuurverandering te bewerkstelligen, is een nieuwe, breed geaccepteerde, manier van het erkennen en waarderen van onderzoekers nodig.